Hoe taal in de publieke sector vervreemdend werkt voor professionals en uitvoerders

Verslag inspiratie café – De toekomst van de publieke sector

In ons inspiratie café De toekomst van de publieke sector delen we inspiratie uit onderzoeken, blogs, documentaires en podcasts. Gespreksonderwerp in onze laatste sessie: de vervreemdende taal in de publieke sector en noodzaak voor andere, meer verbindende en verbeeldende taal.

Onze inspiratie voor taalgebruik in de publieke sector

Tijdens onze laatste sessie namen Souhail Chaghouani (programadirecteur sociaal) en Margo ter Bekke (datastrategeeg bij de provincie Zuid-Holland) ons mee in het thema met inspiratie van de publicaties:
💡 Marijke Spanjersberg; Tussentaal (2022)
💡 Johan Verstraeten; Taal en stilte: naar een leiderschap voorbij de angst (2014)

Vervreemdende taal

Johan Verstraeten schrijft ‘Zowat overal, in de zorgsector, het onderwijs en de administratie, wordt de managementpraktijk gekoloniseerd door een zielloze taal die de ervaring van het werk en van het leven verschraalt. Een taal die mensen herleidt tot functies en instrumenten van een louter op efficiëntie gericht beleid dat niet het goede nastreeft, maar de onhaalbare maximalisatie van zakelijke doelstellingen.’

Taal 1 en Taal 2

We discussieerden over het gebruik van twee talen zoals Johan Verstraeten die onderscheidt. Taal 1: De taal van feiten, kennis, berekening, competenties, output, impact, prestatie, controle en beheersing en Taal 2: De taal van verhalen en metaforen, de taal die inspireert en betekenisvolle werelden creëert. Souhail stond met ons stil bij de effecten van deze taal. Taal 1 heeft als effect dat je in een tunnel denkt, het vernauwt je blik waarmee je naar de werkelijkheid kijkt. Taal 2 is meer open voor het nieuwe. Hij sprak over de herontdekking van twee verwaarloosde bronnen van leiderschap: Inspirerende taal en Rust en we discussieerden over hoe de balans te herstellen is in de twee talen. Mooi citaat van Souhail over Taal 2 van Ignatius van loyola: ‘Liefde is de energie gevende kracht waarmee je mensen beweegt op grote dingen’

Tussentaal

Het boek van Marijke Spanjersberg gaat over het taalregister dat we gebruiken om uitdrukking te geven aan wat er zich tussen ons afspeelt. Deze (tussen) taal gebruiken we te weinig. Deze taal is juist nodig om de complexiteit van samen leven en samen werken te beschrijven en te begrijpen. Margo Illustreerde dit met bijvoorbeeld wervingsteksten die zich richten op de ik en niet op de relaties ‘enthousiaste beleidsmedewerker’, ‘getalenteerde trainnees’. Een pleidooi om meer te denken en te verwoorden in termen van relaties omdat we groepen mensen – lees organiseren – sterker maken.

De discussie onderstreept het belang van de taal van professionals en adviseurs in de publieke sector. Indringend zullen we onszelf de vraag moeten stellen welke taal we zelf gebruiken en wat de invloed van die taal is op anderen.

Wintereditie 25 januari 2024

De volgende sessie van het Inspiratiecafé Toekomst van de publieke sector is donderdag 25 januari 2024 16.00-18.00 uur. Als je mee wilt doen: laat het ons weten. De voorwaarde is dat je hart voor de publieke sector hebt en je inspiratie graag deelt.

Het format is als volgt: we delen allemaal onze inspiraties van de afgelopen periode en we pakken een boek of thema wat we uitdiepen. De sessie duurt 2 uur met een drankje na afloop. Aanmelden kan bij jaring.hiemstra@hiemstraendevries.nl